Od 1900. godine kada se smatra da je Durmitor dobio prvog posetioca, pa sve do danas, za veliki broj ljubitelja prirode područje Durmitora predstavlja nezaobilazno mesto. Najbolji pokazatelji toga su da u masivu Durmitora postoji 2.000 km markiranih staza i 48 vrhova preko 2.000 m, pet kanjona od kojih je kanjon reke Tare najdublji i najlepši u Evropi, 18 jezera od kojih je najveće i najpoznatije Crno Jezero.

Na severozapadu Crne Gore, u srcu Durmitorskog područja, smešten u podnožju planinskog masiva, grad Žabljak nalazi se na visini od 1.450 metara nadmorske visine i predstavlja najviše urbano naselje na Balkanu. Danas se Žabljak privredno orjentiše na turizam i proizvodnju zdrave hrane. Novi način razmišljanja, dodatne inicijative, ulazak stranog kapitala i otvorenost prema svetu, trebalo bi da učine da Žabljak postane veoma razvijeno turističko središte, evropskog formata. Na Žabljaku turistička sezona traje celu godinu: zimski turizam, proleće i jesen (kongresni turizam, splavarenje, lovni turizam…) i leto (odmor i rekreacija, sportski turizam…).

Aktivan odmor na planini

Vrhovi Durmitora, svaki drugačijeg oblika, duboke uvale, gole litice, obronci, izuzetni su izazov i pružaju idealne uslove za planinarenje. Posetioci ističu da se zadovoljstvo disanja čistog vazduha, uživanja u netaknutoj prirodi i ukus ledene planinske vode ne može opisati rečima već se mora doživeti. Najviši vrh Durmitora, Bobotov Kuk s visinom od 2.523 m zajedno sa vrhovima Bezimeni Vrh (2.487 m) i Đevojka (2.440 m) sačinjava najvišu stenu Durmitora zvanu Soa Nebeska, što u prevodu znači “Podupirač neba”.

Ono što čini ovu planinu jednistvenom jeste i podatak da nije redak slučaj da se u jednom danu može planinariti, skijati i kupati u jezeru, i to u peridu jun-septembar. Takođe, veoma popularni su i programi za aktivan odmor. U nastavku su predstavljene samo neke od aktivnosti za aktivan odmor koje Durmitor pruža svojim gostima, bilo da se radi o grupama u okviru tim bildinga ili pojedincima.

Turno skijanje je sve popularniji sport u svetu a i u Crnoj Gori. Turno skijanje je jedan od oblika skijanja u divljini, odnosno van uređenih skijalista. Omogućava putovanje kroz zimske predele na skijama, sopstvenom snagom, bez ski liftova ili vozila za sneg. Turno skijanje je usko povezano sa planinarenjem, alpinizmom ali i sa skijanjem, kako alpskim tako i nordijskim.

Jedan od najpopularnijih ekstremnih sportova svakako je mountain biking. Najveću avanturu predstavlja obilazak planinskog masiva Durmitora, koji se popularno naziva i prsten. U obilasku oko Durmitora, koji iznosi 86 km najinteresantniji je spuštanje i prolazak kroz kanjon Sušice. Na tom “maratonu” prolazi se preko planinskih prevoja, kroz podnožja nekih od vrhova, bicikliste se spuštaju do nadmorske visine od 600 m i penju se na preko 2.100 metara nadmorske visine. Izuzetni tereni, izuzetni ambijenti kroz koje se prolazi učiniće da zavolite ovaj sport a na takvim putovanjima upoznate Durmitor.

Paraglajding je takmičarski i rekreativni sport. Kao najpristupačnije poletište na Durmitoru izdvaja se poletište sa Savinog kuka, koje osim što pruža idealne uslove za paraglajding pruža i veličanstven pogled. Na Žabljaku se organizuju i kampovi paraglajedera i svi oni su saglasni da Durmitor ima izuzetno zanimljive terene za ovaj sport i postaje poznata letačka destinacija za sve ljude širom planete.

Jezera kao obeležje Durmitora

Jezera Durmitoru daju posebno obeležje svojim bistrim, zelenoplavim tonovima, a neizbežna su u svoj svojoj upečatljivosti, miru i tišini koju unose u prostor kojim dominiraju stenovite litice, oštri, ka nebu okrenuti vrhovi, klisure, kanjoni, livade i pašnjaci. Ona su element prepoznatljivosti ove planine, jer nigde, na tako malom prostoru, ne može se naći tako veliki broj jezera. Sva ona, pod imenom Gorske Oči, imaju svoju prepoznatljivost, različita su po postanku, veličini, po količini vode, po svom obliku i lepoti pejzaža koji ih okružuje. “Zagledani u njih, mi merimo dubinu svoje duše”– Jovan Cvijić.

Na tri kilometra jugozapadno od Žabljaka, smešteno je Crno jezero, najveće i najpoznatije jezero Durmitora i drugo po površini među planinskim jezerima Crne Gore i jedan od simbola ovoga kraja. Sastavljeno je od dve vodene površine, tzv. Malog i Velikog jezera, odvojene uskom površinom kopna, zvanog “struga”. Nadmorska visina jezera je 1.418 metara, a sa temperaturom od preko 22 stepena u toku vrelih letnih meseci, ovo jezero je pravi raj za kupače.

Vražije jezero, poznato kao Kolevka krilatih konja, nalazi se na nadmorskoj visini od 1.411 m, široko otvoreno prema suncu. Legenda kaže da u njemu živi krilati konj, crvene dlake koji u vreme zvezdanih noći izlazi da pase i vodi ljubav sa kobilama, koje žive na njegovim obalama. Nakon završetka zanosnog čina, on ritne oplođenu kobilu u stomak kako ne bi ostala ždrebna. Samo mu to jednom nije pošlo za rukom, a oplođena kobila oždrebila je krilatog konja Jabučila, na kome je čuveni Vojvoda Momčilo za čas preleteo sa Pirlitora na Durmitor.

Zatim, na udaljenosti od 500 m nalazi se Riblje jezero, koje je dobilo ime po navodnom bogastvu ribom i to naročito velikim primercima. Po narodnim pričama, italijanski karabinjeri, čija se komanda nalazila u Žabljaku, jednom prilikom su ulovili dva primerka pastrmke potočare, koji su bili toliko veliki, da su se pružali sa kraja na kraj ulice.

Ostala jezera: Pošćensko jezero, Modro jezero, Srablje jezero, Valovito jezero, Veliko škrčko, Malo škrčko, Sušičko jezero, Jablan jezero, Zminje jezero, Barno jezero, Zminičko jezero, Zabojsko jezero, Ševarita lokva, Suva lokva, Zeleni vir.

Poslednji osvojeni kanjon Evrope

Kanjon Nevidio se nalazi u centralnom delu Crne Gore na obroncima planine Durmitor. Kanjon je dug oko 3 km i ima veliki pad, odnosno veliki broj vodopada, virova i prolaza koje je izdubila voda. Na nekim mestima se njegove litice sužavaju i do pola metra,  a visina im doseže gotovo 400 m.

Zabačen i sakriven na nepristupačnom terenu izazivao je pažnju i znatiželju ali je bilo malo organizovanih pokušaja da se upozna i istraži. Prvi ozbiljniji pokušaji izvedeni su 1957. god. i 1964. god. koji su bili neuspešni. Zatim su se nizale čudne i fantastične priče o poslednjem neosvojenom kanjonu Evrope, sve do avgusta 1965. godine kada su članovi P.S.D. Javorak iz Nikšića, iako sa oskudnom opremom, prošli kanjon i prvi predstavili svetu dugo skrivenu, divlju i zapanjujuću lepotu.

I danas su retki posetioci ovog predela jer čovek, u pojedinim delovima kanjona, mora da uloži nadljudske napore da bi savladao vodu i stene i prošao kanjon.

S.G